Lừa đảo tài chính bùng phát với thủ đoạn ngày càng tinh vi

Trong bối cảnh lừa đảo tài chính trực tuyến ngày càng gia tăng và có chiều hướng phức tạp, các ngân hàng tại Việt Nam đã đồng loạt triển khai nhiều biện pháp bảo vệ người dùng. Tuy nhiên, bên cạnh nỗ lực của hệ thống tài chính, sự cảnh giác và chủ động của khách hàng mới là tuyến phòng thủ quan trọng nhất giúp bảo vệ tài sản cá nhân trước những thủ đoạn tinh vi của tội phạm công nghệ cao.

Lừa đảo tài chính bùng phát với chiêu thức ngày càng tinh vi

Trong thời gian gần đây, nhiều ngân hàng như TPBank, VIB, BIDV đã phát đi cảnh báo khẩn cấp về tình trạng giả mạo nhằm đánh cắp thông tin và chiếm đoạt tài khoản ngân hàng của khách hàng.

Một trong những hình thức phổ biến là mạo danh nhân viên ngân hàng, cơ quan nhà nước hoặc đơn vị vận chuyển. Các đối tượng thường liên hệ qua điện thoại, tin nhắn, email hoặc mạng xã hội để đưa ra các kịch bản quen thuộc như:

Xác nhận đơn hàng online bị lỗi hoặc đang tạm giữ;
Thông báo về khoản phí dịch vụ hoặc yêu cầu hủy thẻ;
Chào mời các ưu đãi hấp dẫn như miễn phí thường niên, nâng hạn mức tín dụng, hỗ trợ giảm lãi suất.

Sau khi tạo được lòng tin, kẻ gian sẽ hướng dẫn khách hàng truy cập vào các đường link giả mạo hoặc cài đặt ứng dụng chứa mã độc. Trong nhiều trường hợp, người dùng còn bị yêu cầu cung cấp hình ảnh thẻ ngân hàng, mã OTP hoặc đăng nhập vào các trang web giả để “xác thực thông tin”. Từ đây, quyền kiểm soát tài khoản có thể bị đánh cắp và tài sản nhanh chóng bị chiếm đoạt.

Đặc biệt, TPBank đã cảnh báo một thủ đoạn mới – cố tình nhập sai mật khẩu ứng dụng ngân hàng để khóa tài khoản, sau đó giả mạo nhân viên ngân hàng hỗ trợ mở khóa thông qua đường link giả. Đây là hình thức lừa đảo đánh vào tâm lý hoang mang của người dùng và đang có dấu hiệu lan rộng.

Ngân hàng tăng cường bảo mật, nhưng người dùng vẫn cần chủ động

Để đối phó với tình trạng lừa đảo ngày càng tinh vi, các ngân hàng đã triển khai đồng bộ nhiều biện pháp bảo vệ:

Khuyến cáo khách hàng chỉ cài đặt ứng dụng từ nguồn chính thức (App Store, Google Play).
Không chia sẻ mã OTP, mật khẩu, mã PIN cho bất kỳ ai, kể cả người xưng là nhân viên ngân hàng.
Cảnh giác với mọi cuộc gọi, tin nhắn hoặc email lạ, đặc biệt là những thông tin yêu cầu xử lý gấp về tài khoản.

Ông Vũ Mạnh Hưng – Giám đốc Ngân hàng số của VPBank chia sẻ:

"Người dùng không nên nhấp vào bất kỳ đường link nào được gửi qua SMS, email không xác thực. Ngay cả nhân viên ngân hàng cũng không được phép yêu cầu khách hàng cung cấp mã OTP."

Để nâng cao hiệu quả phòng chống gian lận, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cũng đã ban hành các quy định mới nhằm tăng cường bảo mật trên toàn hệ thống.

Xác thực sinh trắc học – lớp bảo vệ bắt buộc từ năm 2025

Theo Quyết định 2345/QĐ-NHNN, Thông tư 17/2024/TT-NHNN và Thông tư 18/2024/TT-NHNN, từ ngày 1/1/2025, khách hàng chưa cập nhật hoặc xác thực sinh trắc học sẽ chỉ được giao dịch trực tiếp tại quầy – không thể thực hiện các giao dịch điện tử như chuyển khoản, rút tiền, thanh toán hóa đơn hay giao dịch tại ATM.

Tính đến tháng 2/2025, đã có hơn 95,2 triệu hồ sơ khách hàng cá nhân được đối chiếu dữ liệu sinh trắc.

Ông Phạm Anh Tuấn – Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước cho biết:

"Việc tích hợp xác thực sinh trắc học sẽ giúp ngân hàng đối chiếu trực tiếp với cơ sở dữ liệu quốc gia, đảm bảo danh tính chủ tài khoản và ngăn chặn hành vi thuê mướn, mua bán tài khoản trái phép."

Không chỉ tăng cường tính chính xác trong định danh khách hàng, việc áp dụng sinh trắc học còn giúp:

Hạn chế tình trạng giả mạo giấy tờ, lợi dụng CMND/CCCD cũ để mở tài khoản;
Đảm bảo an toàn trong các giao dịch ngân hàng số;
Nâng cao chất lượng dữ liệu người dùng trong toàn hệ thống tài chính.

Không click vào đường link lạ – Dấu hiệu quan trọng để tránh bị lừa đảo

Ngân hàng Nhà nước cũng yêu cầu các tổ chức tín dụng không gửi tin nhắn SMS hoặc email có chứa đường dẫn (hyperlink), trừ khi khách hàng có yêu cầu rõ ràng. Điều này giúp hạn chế tối đa rủi ro từ các hình thức phishing (giả mạo) – vốn đang là công cụ chính của nhiều vụ lừa đảo hiện nay.

Người dùng cần hiểu rằng:

Bất kỳ đường link nào được gửi qua SMS/email không chính thống đều có nguy cơ là giả mạo.
Hãy kiểm tra kỹ địa chỉ website, không cung cấp thông tin cá nhân nếu không xác minh được nguồn gửi.

Kết luận: Cảnh giác là lớp bảo vệ đầu tiên

Trong cuộc chiến chống lừa đảo tài chính, công nghệ chỉ là một phần. Sự tỉnh táo, hiểu biết và thận trọng từ người dùng mới là tấm khiên mạnh nhất.